TRUYỀN THỪA TỔ SƯ THIỀN (THIỀN TÔNG)
TS Thạch Sương nói: Cái khóa không tua hai đầu lay động.
** 🇮🇳 ẤN ĐỘ**
Śākyamuni Buddha
└── Mahakasyapa (I)
└── Ananda (II)
└── Shanavashin (III)
└── Upagupta (IV)
└── Dhitika (V)
└── Mishaka (VI)
└── Vasumitra (VII)
└── Buddhanandi (VIII)
└── Buddhamitra (IX)
└── Parshva (X)
└── Punyayasha (XI)
└── Anabodhi (XII)
└── Kapimala (XIII)
└── Nagarjuna (XIV)
└── Kanadeva (XV)
└── Rahulabhadra (XVI)
└── Samghanandi (XVII)
└── Samghayathata (XVIII)
└── Kumaralata (XIX)
└── Shayata (XX)
└── Vasubandhu (XXI)
└── Manorata (XXII)
└── Haklenayasha (XXIII)
└── Simhabodhi (XXIV)
└── Bashashita (XXV)
└── Punyamitra (XXVI)
└── Prajnadhara (XXVII)
└── Bodhidharma (XXVIII)** 🇨🇳 TRUNG QUỐC**
└── Bodhidharma (XXVIII)
└── Dazu Huike (XXIX)
└── Jianzhi Sengcan (XXX)
└── Dayi Daoxin (XXXI)
└── Daman Hongren (XXXII)
└── Dajian Huineng (XXXIII)
└── Nanyue Huairang
└── Mazu Daoyi🎨 NGŨ TÔNG
-
⚡️ Lâm Tế thế thắng
-
🎁 Qui Ngưỡng trao nhau
-
🌟 Tào Động đinh ninh
-
🎈 Pháp Nhãn linh xảo
-
🌊 Vân Môn thẳng tắt
⚡️ LÂM TẾ TÔNG
🌱 Truyền thừa
└── Linji Yixuan (I)
└── Xinghua Cunjiang (II)
└── Nanyuan Huiyong
└── Fengxue Yanzhao
└── Shoushan Xingnian📜 Gia phong - Tông chỉ
✨ TAM HUYỀN
Tăng hỏi: Thế nào là câu thứ 1️⃣?
1️⃣ Sư nói: “Ấn khai tam yếu điểm son hẹp, chưa cho suy nghĩ chủ khách phân”.
Hỏi: Thế nào là câu thứ 2️⃣?
2️⃣ Sư nói: “Diệu giải chẳng cho vấn vô trước (chấp trước), phương tiện đâu phụ (cô phụ) triệt lưu cơ”.
Hỏi: Thế nào là câu thứ 3️⃣?
3️⃣ Sư nói: “Hãy xem trên đài hát múa rối, kéo dây đều do người bên trong”.
Lại nói: “Một cú ngữ phải đủ tam huyền môn, một huyền môn phải đủ tam yếu, có quyền có thực, các ngươi làm sao lãnh hội!”.
Thủ Sơn Tỉnh Niệm Thiền sư (đời thứ 5 phái Lâm Tế) trong Cổ Tôn Túc Ngữ Lục rằng:
“Ngộ được câu thứ nhất làm thầy của Tổ và Phật, ngộ được câu thứ nhì làm thầy của người và trời, ngộ được câu thứ ba tự cứu chẳng xong!”.
Còn Từ Minh Sở Viên Thiền Sư (đời thứ 7 phái Lâm Tế) vì Tăng hỏi Tam huyền Tam yếu mà thuyết tụng rằng:
1️⃣ Đệ nhất huyền
Tam thế chư Phật tính nói chi?
Dạy bảo trong mộng sinh khinh rẻ,
Ngồi không lại thành đọa đoạn kiến.
2️⃣ Đệ nhị huyền
Lanh lợi nạp Tăng mắt chưa sáng,
Lửa đá điện chớp là chậm trễ,
Nhướng mày nháy mắt càng cách xa.
3️⃣ Đệ tam huyền
Vạn tượng sum la vũ trụ rộng.
Mây tan hang trống núi non lặng,
Nước chảy đất bằng đầy sông ngòi.
✨ TAM YẾU
1️⃣ Đệ nhất yếu
Thánh phàm nói chi diệu,
Suy nghĩ đường càng xa,
Mở mắt điên đảo nhiều.
2️⃣ Đệ nhị yếu
Đánh kiểng gọi đỉnh núi,
Thần thông đến tự tại.
Đa văn kêu ngoài cửa.
3️⃣ Đệ tam yếu
Ngồi nằm khiến người chê.
Bàn tay nắm thiên địa.
Chiếu soi đủ ngàn sai.
🍀 TỨ LIỆU GIẢN: https://thuvienhoasen.org/a41572/tu-lieu-gian-cua-to-lam-te-nguyen-the-dang
Có khi Đoạt Nhân chẳng Đoạt Cảnh,
Có khi Đoạt Cảnh chẳng Đoạt Nhân,
Có khi Nhân Cảnh đều Đoạt,
Có khi Nhân Cảnh đều chẳng Đoạt.
1️⃣ Tăng hỏi thế nào là Đoạt Nhân chẳng Đoạt Cảnh?
Sư đáp:
Mặt trời phát sinh lụa trải khắp
Hài nhiều tóc dài trắng như tơ
2️⃣ Hỏi thế nào là Đoạt Cảnh chẳng Đoạt Nhân?
Sư đáp:
Lệnh vua đã ban khắp thiên hạ
Tướng quân biên thùy chẳng thấy nghe
3️⃣ Hỏi thế nào là Nhân Cảnh đều Đoạt?
Sư đáp:
Biên giới cách tuyệt tin tức
Tự cô độc ở một nơi
4️⃣ Hỏi thế nào là Nhân Cảnh đều chẳng Đoạt?
Sư đáp:
Vua lên ngôi bửu điện
Lão ẩn dật ca ngợi
🎁 QUY NGƯỠNG TÔNG
🌱 Truyền thừa
└── Guishan Lingyou (I)
└── Yangshan Huij (II)📜 Gia phong - Tông chỉ
Quy Ngưỡng Tông cho 96 tướng tròn, gia phong tương đối ôn hòa, chẳng giống sự mãnh liệt của Lâm Tế Tông.
Trong Nhơn Thiên Nhãn Mục nói về gia phong Quy Ngưỡng Tông là “Cha từ con hiếu, lệnh trên thì dưới tùng, ngươi muốn ăn cơm ta liền bưng canh; ngươi muốn qua sông ta liền chèo thuyền, cách núi thấy khói liền biết là lửa; cách tường thấy sừng liền biết là trâu”.
Còn Pháp Nhãn Thiền Sư Thập Quy Luận rằng: “Quy Ngưỡng thì vuông tròn mặc khế, như tiếng dội trong hang, như phù hợp luật lệ thông qua quan ải”.
🌟 TÀO ĐỘNG TÔNG
🌱 Truyền thừa
└── Dongshan Liangjie (I)
└── Caoshan Benji (II)
└── Yunju Daoying (II)
└── Sushan Kuangren (II)
└── Longya Judun (II)
└── Qinshan Wensui (II)
└── Yuezhou Qianfeng (II)
└── Qinglin Shiqian (II)
└── Jiufeng Puman (Tongxuan) (II)📜 Gia phong - Tông chỉ
“Tào Động là xướng họa làm dụng”, bởi gia phong một vấn một đáp, qua lại miên mật, so với cơ phong thẳng tắp của Lâm Tế ý thú khác xa. Vì thế người xưa có lời nói “Lâm Tế tướng quân, Tào Động nông dân” do gia phong Lâm Tế như tướng chỉ huy binh lính trăm vạn, mà gia phong Tào Động thì như kẻ nông phu canh tác ruộng đất rất chu đáo vậy.
*️⃣ Có Tăng hỏi Phần Dương Thiện Chiêu thiền sư:
❓: Thế nào là Chánh trung Lai?
- Đáp:
Bông sen nở đầy trên đất khô
❓: “Sau khi sen nở thế nào?”.
- Đáp:
Nhụy bông Kim Liên hứng sương ngọc
Cao Tăng chẳng tọa đài Phượng Hoàng
❓: Thế nào là Chánh trung Thiên?
- Đáp:
Mặt trăng chiếu sáng đầu đêm rồi
Gà gáy phải báo trước canh năm
❓: Thế nào là Thiên trung Chánh?
- Đáp:
Mầm nhỏ thành cây to
Giọt nước làm sông ngòi
❓: Thế nào là Thiên trung Chí?
- Đáp:
Ý khí chẳng đắc từ thiên địa
Anh hùng đâu nương thời thế thành
❓: Thế nào là Kiêm trung Đáo?
- Đáp:
Ngọc nữ dệt vải thuyền ọt ẹt
Người đá đánh trống tiếng đùng đùng
✨ Thiền sư Phần Dương Thiện Chiêu vì Tăng xin hỏi Ngũ Vị, bèn tụng ra từng vị rằng:
🪞 Chánh trung Lai
Bửu kiếm Kim Cang vạch trời ra,
Một tia thần quang khắp thế giới.
Phẩm tính sáng tỏ tuyệt trần ai.
🪞 Chánh trung Thiên
Cơ phong sấm sét nháy mắt nhìn,
Lửa đá điện chớp chậm trễ thay!
Suy nghĩ đo lường xa ngàn dặm.
🪞 Thiên trung Chánh
Hãy xem Luân Vương ban chánh lệnh,
Bảy ngàn Thái Tử đều theo hầu,
Giữa đường một mình tìm gương vàng.
🪞 Thiên trung Chí
Sư tử tuổi oai thế sẵn,
Thiên tà bá quái ló đầu ra,
Rống lên một tiếng đều hàng phục.
🪞 Kiêm trung Đáo
Hiển bày vô công chớ tạo tác,
Trâu gỗ bước đi trong lửa hồng,
Thật là Pháp Vương diệu trung diệu.
✨ Còn Ngũ Vị của Từ Minh Sở Viên thiền sư rằng:
🪞 Chánh trung Lai
Gà đen nửa đêm gáy trong phòng,
Đáy biến đốt đèn thế giới sáng.
Tảng đá trồng bông mọc cây linh.
🪞 Chánh trung Thiên
Mặt trời lặn xuống hiện bóng lạ,
Ảnh tượng rõ ràng hiển Tông thừa,
Lông mày chớ nhìn trăng trong giếng.
🪞 Thiên trung Chánh
Ngựa gỗ sinh con khắp thiên hạ,
Mặc tình dẫn dắt đi đường chim,
Há chẳng người nương ổ chim ở.
🪞 Thiên trung Chí
Mỗi mỗi trượng phu có ý khí,
Mâu thuẫn chống nhau chẳng vết thương,
Tung hoành khai triển chẳng lìa nhau.
🪞 Kiêm trung Đáo
Trắng đen chưa rõ chớ tạo tác,
Phải biết trụ cột chưa sinh con.
Chớ nhận lời cuồng ngưng nửa đường.
🎈 PHÁP NHÃN TÔNG
🌱 Truyền thừa
└── Fayan Wenyi (I)
└── Tiantai Deshao (II)
└── Baizhang Daochang (II)
└── Qingliang Taiqin (II)
└── Chongshou Qichou (II)
└── Guizong Cezhen (II)
└── Baoci Xingyan (II)
└── Bao’en Xuanze (II)📜 Gia phong - Tông chỉ
Gia phong của Pháp Nhãn Tông có Lục Tướng và Tứ Liệu Giản dùng để tiếp dẫn hậu học:
-
Lục Tướng
-
Tứ Liệu Giản tức là:
1️⃣ Văn văn (phóng)
2️⃣ Văn bất văn (thu)
3️⃣ Bất văn văn (minh)
4️⃣ Bất văn bất văn (ám)
🌊 VÂN MÔN TÔNG
🌱 Truyền thừa
└── Yunmen Wenyan (I)
└── Shuangquan Shikuang (II)
└── Fengxian Daoshen (II)
└── Baling Haojian (II)
└── Dongshan Shouchu (II)
└── Deshan Yuanming (II)
└── Xianglin Chengyuan (II)📜 Gia phong - Tông chỉ
Gia Phong của Vân Môn thẳng tắt, thường dùng:
-
3 chữ: Cố (nhìn), Giám (xem), Ỷ (chê) để khám xét người học;
-
Vân Môn Bát Yểu:
1️⃣ Huyền
2️⃣ Tùng
3️⃣ Chơn Yếu
4️⃣ Đoạt
5️⃣ Hoặc
6️⃣ Quá
7️⃣ Tán
8️⃣ Xuất
🌟 Ngài Vân Môn là “Hàm cái triệt lưu”, nói gia phong nhà họ giống như nước sông đang chảy gấp mà đột nhiên dừng lại.
Văn Yểm có tự làm bài kệ rằng:
Vân Môn chót vót trên đám mây,
Cá chẳng dám trụ nước chảy bay,
Vào cửa đã biết ôm kiến giải
Đâu phiền kể lại sình bánh xe.
🌟 Đệ tử Ngài Vân Môn là Viên Minh Thiền sư có bài tụng ba câu của Vân Môn rằng:
1️⃣ Hàm Cái Càn Khôn:
Càn khôn và vạn tượng,
Địa ngục với thiên đường,
Vật vật đều trực hiện,
Mỗi mỗi chẳng đúng sai.
2️⃣ Triệt Đoạn Chúng Lưu:
Đầy núi đầy biển lại,
Mỗi mỗi đều trần ai,
Lại muốn lập huyền diệu,
Ngói bể băng tiêu ngay.
3️⃣ Tùy Ba Trục Lãng:
Cách hỏi đủ biện tài,
Cao thấp đáp chẳng sai,
Cũng như thuốc đúng bệnh.
Chẩn hỏi lúc lâm thời.
🌟 Riêng hỏi ngoài 3 câu:
Đương nhơn nếu đề xướng,
Ba câu đâu thể gồm,
Có hỏi việc thế nào,
Nam Nhạc và Thiên Thai.
🌟 Ngài Trí Môn làm bài tụng “Rút chữ Cố” rằng:
Vân Môn rút cố cười hi hi,
Suy nghĩ bị nó cố giám ỷ,
Dầu cho Trương Lương nhiều kế sách,
Cuối cùng ở đây cũng khó thi (hành).
** 🇻🇳 VIỆT NAM**
…
** 🇯🇵 NHẬT BẢN**
…
** 🇰🇷 HÀN QUỐC / TRIỀU TIÊN**
…
ℹ️ Thông tin thêm
✨ Nguồn: https://phatgiao.org.vn/gia-phong-cua-ngu-gia-tong-phai-thien-phat-giao-d26613.html