TỔ SƯ THIỀN

THẠCH SƯƠNG THẤT KHỨ

🧭 PHÂN TÍCH CHI TIẾT & LIÊN HỆ PHƯƠNG PHÁP GIỮ NGHI TÌNH – KHÁN THOẠI ĐẦU

BậcKhứGiải thíchLiên hệ công phu khán thoại đầu (giữ nghi tình)
1.HƯU KHỨ (休去) – “Dừng lại”Đình chỉ mọi hành vi tạo tác, cả thân lẫn tâm. “Không làm gì cả”, buông xả toàn bộ thô động ban đầu.Bắt đầu công phu: ngưng phan duyên, gác niệm thiện ác, giữ một việc: khởi nghi “Trước khi cha mẹ chưa sinh, ta là ai?”…
2.HIẾT KHỨ (歇去) – “Dứt nghỉ”Dứt tất cả phân biệt nhị nguyên: thân-tâm, năng-sở, vọng-chân.Khi nghi tình khởi, chỉ nghi không biết, mọi hiểu biết, lý luận dứt sạch. Không bàn đúng sai, không theo cảnh giới khởi hiện.
3.LÃNH TƯU TƯU ĐỊA KHỨ (冷悠悠地去) – “Mát rượi đi”Vượt qua nhiệt não mê-ngộ, phàm-thánh, vào cảnh giới lặng mát như làn sương – an nhiên tự tại.Nghi tình trụ vững, tâm không còn dao động vì “mình đúng”, “đang tu”, “sẽ đắc đạo”. Chỉ nghi thôi, không phân tích kết quả.
4.NHẤT NIỆM VẠN NIÊN KHỨ (一念萬年去) – “Một niệm ngàn năm”Một niệm nghi vững chắc bất động, kéo dài như vạn năm, không gián đoạn.Trụ nghi sâu sắc, không gián đoạn, nghi mà không biết mình nghi, tâm như khối đá, vọng niệm tắt hẳn mà không cưỡng ép.
5.HÀN KHÔI KHÔ MỘC KHỨ (寒灰枯木去) – “Tro lạnh gỗ khô”Không còn một mảy may phân biệt. Giống tro lạnh, cây khô – không sanh, không vọng, không loạn.Đây là lúc nghi tình thuần nhất, mọi niệm không sinh, nhưng không rơi vào vô ký vì nghi vẫn tồn tại – như “lửa trong tro”.
6.CỔ MIẾU HƯƠNG LƯ KHỨ (古廟香爐去) – “Lò hương trong miếu cổ”Hết tất cả chấp thủ cũ kỹ, giống như hương trong lò cũ đã tàn. Chấp tu, chấp chứng, chấp tịnh cũng sạch.Nghi tình tự tiêu sạch cả người khán thoại đầu, lúc này “không còn người tu, không còn pháp tu” – vẫn giữ nghi, nhưng trong “vô sở trụ”.
7.NHẤT ĐIỀU BẠCH LUYỆN KHỨ (一條白練去) – “Tấm lụa trắng thuần khiết”Rốt ráo trong sáng tuyệt đối, tâm như lụa trắng không vết mực. Không chấp Chính (chân như), không chấp Thiên (huyễn cảnh).Nghi tình phá toang cửa vô minh, ngộ đạo, thấy rõ chân tâm vô nhiễm, tự tánh hiện tiền, không còn sở tri chướng, lý chướng.

PHÂN TÍCH CHI TIẾT “THẤT KHỨ” (BẢY BỎ) – LỘ TRÌNH TU TẬP

Thứ tựThất KhứÝ nghĩa thiền quán sâuLiên hệ khán thoại đầu
1️⃣Hưu khứ (休去) – Ngừng mọi hành viChấm dứt ngoại duyên, sống đời “thiểu dục tri túc”, nội tâm hướng về một điểm. Không tạp loạn, không đa sự.Căn bản công phu: bỏ tất cả, chỉ giữ một nghi – “Trước khi cha mẹ chưa sinh, ta là ai?”…
2️⃣Hiết khứ (歇去) – Dứt sạch kiến giảiBỏ mọi tư kiến, không còn lấy giáo lý làm điểm tựa, dứt năng sở, không còn thấy “ta hiểu, ta biết”.Khi nghi tình sâu, vọng tưởng phân biệt không xen vào được nữa. Cảm nhận dần dần “chưa từng biết gì cả” là thật.
3️⃣Lãnh tưu tưu địa khứ (冷湫湫地去) – Mát lạnh toàn thân tâmKhông còn động vì mê ngộ, được mất, chứng đắc. Tâm rỗng rang, tĩnh lặng, không còn chấp thủ.Nghi tình vẫn giữ, nhưng không còn căng, trở thành “lạnh” – tức trầm ổn, vững chắc, như giếng sâu không đáy.
4️⃣Nhất niệm vạn niên khứ (一念萬年去) – Một niệm giữ trọn vạn nămDuy trì nghi tình không gián đoạn, như một mạch sống. Tuy có hoạt động nhưng tâm không rời nghi tình.Chính là bí quyết miên mật công phu: dù đi đứng nằm ngồi, vẫn “thầm hỏi không lời” — niệm nghi chưa từng dứt.
5️⃣Hàn khôi khô mộc khứ (寒灰枯木去) – Tro lạnh, gỗ khôTâm như tro tàn, cây khô. Không phản ứng, không động niệm trước cảnh. Không còn nóng – tức vọng khởi.Ở mức này, nghi tình đã thành khối, không có vọng tưởng dấy lên nổi. Không còn “ta đang tu”, chỉ là một khối biết chưa tỏ.
6️⃣Cổ miếu hương lư khứ (古廟香爐去) – Lư hương miếu cổTrừ sạch tất cả chấp trước. Như lư hương đã nguội trong ngôi miếu xưa – không còn “mùi đạo”, không còn dấu vết.Không còn ý niệm “mình là hành giả”, “đây là thoại đầu”. Nghi tình thành thuần túy vô ngã, không sở trụ.
7️⃣Nhất điều bạch luyện khứ (一條白練去) – Một tấm lụa trắngThanh tịnh tuyệt đối, vô cấu. Tâm không còn dính mắc một mảy may – không thiện ác, không chứng đắc, không đạo để đạt.Khối nghi tự vỡ ra, thấy rõ tánh vốn rỗng, vốn đủ. Không còn câu hỏi, không còn người hỏi – chỉ “tánh biết hiện tiền”.

🧘‍♂️ PHƯƠNG PHÁP GIỮ NGHI TÌNH – KHÁN THOẠI ĐẦU HẰNG NGÀY

  1. Chọn một thoại đầu duy nhất, ví dụ:

  • “Trước khi cha mẹ chưa sinh, ta là ai?”

  • “Niệm khởi từ đâu đến, tan về đâu?”

  1. Cách giữ nghi tình:

  • Không lặp lại câu hỏi như tụng chú.

  • Không tìm câu trả lời.

  • Chỉ dấy khởi tâm “chưa hiểu” thật sâu, rồi buông xuống tất cả – trụ nơi nghi không biết đó.

  • ❗Chìa khóa: KHÔNG TÌM HIỂU – KHÔNG LÝ GIẢI – KHÔNG ĐÈ NÉN

  1. Hành trì mỗi ngày:
Giai đoạnThời gianCông phu
Sáng sớm (4h–6h)60 phút tĩnh tọaTham thoại đầu, giữ nghi tình. Không phân tích gì cả.
Trong ngàyĐi – đứng – nằm – ngồiThầm hỏi câu thoại, cảm nhận nghi tình trỗi dậy. Nhẹ nhàng, liên tục, không áp lực.
Tối (20h–22h)30–60 phút tọa thiềnNgồi yên. Nếu vọng niệm nổi: chỉ biết mà không đuổi. Nếu nghi tình khởi: giữ như trân bảo.

🔄 KẾT HỢP “THẤT KHỨ” VỚI LỘ TRÌNH THỰC HÀNH

Thất KhứThực hành mỗi ngày
Hưu KhứĐơn giản hóa cuộc sống, bớt nói – bớt giao tiếp – bớt mạng xã hội
Hiết KhứKhông đọc thêm kinh luận trong lúc tham thoại đầu, không lý giải
Lãnh KhứNhận ra khi nghi tình ổn định, tâm như dòng nước lạnh – không bị cuốn
Nhất Niệm Vạn NiênGiữ nghi tình như hơi thở – nhẹ nhàng, không đoạn
🪵 Hàn Khôi Khô MộcKhông còn tâm phản ứng, quan sát thấy vọng nhưng không bị lôi
Cổ Miếu Hương LưKhông “cầu chứng”, không mong thấy gì, buông cả “ngộ”
Lụa TrắngNếu tâm thuần tịnh, không biết mình đang tu – ấy là gần cửa

🎯 KẾT LUẬN

Tham thoại đầu không có gì để hiểu, để đạt, để nắm. “Giữ nghi tình” là nuôi một đốm lửa nhỏ trong lòng bàn tay — đừng dập, cũng đừng đốt — chỉ giữ nó miên mật, lặng lẽ, từng ngày.

“Một ngày không nghi, là một ngày trôi qua vô ích.”

✨ Nguồn: …

ℹ️ Thông tin thêm

Thực hành liên quan