BỒ TÁT THẬP ĐẠI NGUYỆN

Sau khi tán các công đức của Như Lai, Phổ Hiền Bồ-tát nói với tất cả các Bồ-tát tụ họp ở đó kể cả Sudhana: Công đức của Như Lai thì vĩ đại đến mức không ai, bất chấp người ấy có thể nói bao lâu và liên tục đến mức nào mà người ấy có thể nói, cũng không thể thể bắt đầu mô tả một cach thích đáng được, và nếu các ông muốn thành tựu những công đức này các ông phải tu tập thập đại nguyện (mahāpraṇidhāna) này. Thập đại nguyện này là gì? Đó là 1. Kính lễ chư Phật; 2. Xưng tán chư Như Lai; 3. Quảng tu cúng dường chư Phật, nhất là “pháp cúng dường” (dharmapūja); 4. Sám hối nghiệp chướng; 5. Tùy hỷ công đức [có nghĩa là vui theo bất cứ công đức nào mà người khác đạt được. Chữ “tùy” trong thành ngữ “tùy hỉ” có nghĩa là “theo” hay “cùng” chứ không có nghĩa là “tùy ý.” Cho nên “tùy hỉ” là vui theo cái vui của người khác chứ không phải là tùy ý muốn của mình. NH]; 6. Thỉnh cầu Phật chuyển Pháp Luân; 7. Thỉnh cầu Phật trụ thế; 8. Luôn luôn học theo gương Phật; 9. Luôn luôn hòa thuận với chúng sinh; 10. Hồi hướng tất cả. Đây là thập đại nguyện,[266] và hành sử các nguyện này, Bồ-tát không biết lúc nào để ngưng nghỉ công việc, bởi vì công việc của Bồ-tát phải tiếp tục khi nào mà không gian vẫn trải ra mười phương, khi nào vẫn còn một chúng sinh trong vũ trụ cần được giải thoát, khi nào còn một tham ái cần phải diệt trừ, một Bồ-tát do đó làm việc không ngưng nghỉ, liên tục, không gián đoạn, bằng thân, khẩu, và ý, cho đến tận cùng của thế giới.[267]

Kính Lễ Chư Phật

Chư Phật Thế Tôn ở các Phật sát nhiều như vi trần tận các Pháp giới, hư không giới trải suốt ba thời [quá khứ, hiện tại, và vị lai], nhờ vào năng lực của Phổ Hiền (Samantabhadra) hạnh nguyện, tôi khởi thâm tín giải, và cảm thấy như hiện diện trước mặt, cho nên dùng thanh tịnh thân, ngữ, và ý nghiệp thường tu kính lễ. Trong mỗi chốn, Phật đều hiện thân trong các Phật sát vô lượng như vi trần, mỗi thân đều kính lễ chư Phật trong các Phật sát vô lượng như vi trần. Khi nào hư không giới tận, kính lễ của tôi mới tận. Nhưng bởi vì hư không giới bất khả tận, lễ kính này của tôi không có cùng tận. Như thế cho đến chúng sinh giới tận, chúng sinh nghiệp tận, chúng sinh phiền não tận, kính lễ của tôi mới tận. Nhưng bởi vì chúng sinh giới cho đến phiền não không có tận, kính lễ này của tôi không có cùng tận, niệm niện tương tục, không có gián đoạn, thân, ngữ, ý nghiệp không bao giờ biết mệt mỏi.

Xưng Tán Như Lai

Trong mỗi hạt bụi của các Phật sát tận pháp giới, khắp mười phương của hư không giới và trải suốt ba thời, đều có chư Phật nhiều bằng số cực vi làm thành tất cả thế giới. Mỗi Phật trong mỗi Phật sát này được vây quanh bởi một đại dương của Bồ-tát, và tôi sẽ đến trước mặt mỗi Phật này và với kiến giải thâm sâu và tri giác rành rẽ, và đối với mỗi Phật tôi sẽ dùng thiệt căn vi diệu hơn cả biện tài thiên nữ (Sarasvatī), mỗi thiệt căn phát xuất biển âm thanh vô tận, và mỗi âm thanh thốt ra một biển từ ngữ xưng dương tán thán biển công đức của tất cả Như Lai tương tục bất đoạn cho đến tận cùng biên tế của vị lai, khắp hết pháp giới không chồ nào không bao gồm. Tôi chỉ ngừng xưng tán cho đến khi nào mà hư không giới tận, chúng sinh giới tận, chúng sinh nghiệp tận. Nhưng mà hư không giới cho đến phiền não không bao giờ tận, tán thán của tôi không có cùng tận, niệm niệm tương tục, không gián đoạn, thân, ngữ, và ý nghiệp không hề mệt mỏi.

Quảng Tu Cúng Dường

Cúng dường cho mỗi Phật trong vô lượng chư Phật kia các thức như hoa, vòng hoa, lọng, y phục, và đủ loại hương và đồ hương, và các thức khác—và với số lượng lớn như núi Tu Di. Bồ-tát cũng thắp đủ loại đèn, đèn cháy như núi Tu Di, dầu nhiều như biển lớn. Nhưng mà trong những thức cúng dường này, cúng dường Pháp là cao nhất, có nghĩa là cúng dường bằng tu hành, lợi ích chúng sinh, nhiếp thụ chúng sinh, chịu khổ cho chúng sinh, chuyên cần nuôi dưỡng thiện căn, không xả công việc của Bồ-tát, không lìa bồ-đề tâm. Các cúng dường vô lượng công đức đề cập trước đây, so với một niệm cúng dường Pháp không bằng được một phần trăm, một phần ngàn, thậm chí không băng được một phần chi li của cúng dường Pháp. Tại sao vậy? Bởi vì chư Như Lai tôn trọng Pháp, cũng như nói là chư Như Lai xuất sinh từ tu hành. Nếu như chư Bồ-tát thực hành cúng dường Pháp, thì sẽ thành tựu được cúng dường Như Lai, bởi vì tu hành như vầy là cúng dường chân thực. Tôi chỉ ngưng tu tập cúng dường quảng đại tối thắng này, khi nào hư không giới tận, chúng sinh giới tận, chúng sinh nghiệp tận, chúng sinh phiền não tận. Nhưng mà bởi vì hư không cũng như phiền não không thể tận, cúng dường này của tôi cũng không tận, niệm niệm tương tục, không có gián đoạn, thân, ngữ, và ý nghiệp không hề mệt mỏi.

Sám Hối Nghiệp Chướng

Bồ-tát tự niệm tôi từ quá khứ vô thủy kiếp, do tham, sân, si phát thân, khẩu, ý nghiệp vô biên. Nếu ác nghiệp này có thể tướng, tận cả hư không giới cũng không dung chứa được. Tôi nay phải thanh tịnh ba nghiệp này, thành tâm sám hối trước tất cả chư Phật, Bồ-tát ở các Phật sát nhiều như số vi trần khắp pháp giới, từ rày về sau không tạo nghiệp như vầy nữa, luôn luôn trụ trong tịnh giới nhất thiết công đức. Sám hối của tôi chỉ tận khi nào hư không giới tận, chúng sinh giới tận, chúng sinh nghiệp tận, chúng sinh phiền não tận. Nhưng mà bởi vì hư không cũng như phiền não không thể tận, sám hối này của tôi cũng không tận, niệm niệm tương tục, không có gián đoạn, thân, ngữ, và ý nghiệp không hề mệt mỏi.

Tùy Hỉ Công đức

Chư Như Lai ở các Phật sát nhiều bằng số vi trần khắp mười phương hư không giới trải suốt ba thời, từ khởi thủy phát tâm vì nhất thiết trí, tinh cần tu phúc tụ, không tiếc thân mạng, trải qua vô lượng kiếp, mỗi kiếp cần tu tất cả nan hành, khổ hành, viên mãn các loại Ba-la-mật, chứng nhập các loại Bồ-tát trí địa, thành tựu vô thượng bồ-đề và Niết-bàn của Phật, ban bố xá-lợi, sở hữu thiện căn, tôi đều tùy hỉ. Cùng với thập phương thế giới, lục thú, tứ sinh tất ca chủng loại sở hữu công đức, cho đến một hạt bụi tôi cũng tùy hỉ. Tất cả công đức sở hữu của các Thanh Văn, Bích Chi Phật, hữu học, vô học khắp mười phương ba thời, tôi đều tùy hỉ. Tất cả chư Bồ-tát tu vô lượng nan hành, khổ hành, chí cầu vô thượng chính đẳng bồ-đề quảng đại công đức, tôi đều tùy hỉ. Hư không giới như vầy tận, chúng sinh giới tận, chúng sinh nghiệp tận, chúng sinh phiền não tận, tùy hỉ này của tôi không tận, niệm niệm tương tục, không có gián đoạn, thân, ngữ, và ý nghiệp không hề mệt mỏi.

Thỉnh Chuyển Pháp Luân

Trong mỗi hạt bụi của các Phật sát tận pháp giới, khắp mười phương của hư không giới và trải suốt ba thời, đều có chư Phật nhiều bằng số cực vi làm thành tất cả thế giới. Trong mỗi Phật sát mỗi niệm có tất cả chư Phật trong các Phật sát nhiều như vi trần thành chính đẳng giác. Mỗi Phật được vây quanh bởi một đại dương của Bồ-tát, tôi sẽ dùng chủng chủng phương tiện của thân, khẩu, ý nghiệp, ân cần khuyến thỉnh chư Phật chuyển diệu Pháp Luân. Hư không giới như vầy tận, chúng sinh giới tận, chúng sinh nghiệp tận, chúng sinh phiền não tận, tôi thường khuyến thỉnh tất cả chư Phật chuyển chính Pháp Luân không có cùng tận, niệm niệm tương tục, không có gián đoạn, thân, ngữ, và ý nghiệp không hề mệt mỏi.

Thỉnh Phật Trụ Thế

Chư Phật Như Lai trong các Phật sát nhiều như số cực vi cùng khắp pháp giới, mười phương hư không giới trải suốt ba thời sắp sửa thị hiện bát Niết-bàn, cùng chư Bồ-tát, Thanh Văn, Duyên Giác, hữu học, vô học, cho đến tất cả các thiện trí thức, tôi tất khuyến thỉnh đừng nhập Niết-bàn. Trải khắp tất cả số kiếp của các Phật sát nhiều như vi trần, vì muốn lợi lạc tất cả chúng sinh. Hư không giới như vầy tận, chúng sinh giới tận, chúng sinh nghiệp tận, chúng sinh phiền não tận, khuyến thỉnh này của tôi không có cùng tận, niệm niệm tương tục, không có gián đoạn, thân, ngữ, và ý nghiệp không hề mệt mỏi.

Học Theo Gương Phật

Trong thế giới Ta-bà (saha) này Tì-lô-xá-na Như Lai, từ buổi đầu phát tâm tinh tấn không lui, dùng vô lượng thân mệnh hành bố thí, lột da làm giấy, bẻ xương làm bút, trích máu làm mực, viết chép kinh điển, tích tập như núi Tu Di. Bởi vì trọng Pháp, không tiếc thân mệnh, hà huống ngôi vua, thành ấp, tụ lạc, cung điện, vườn tược tất cả các sở hữu, bằng đủ thứ nan hành, khổ hành, cho đến khi thành đại Bồ-đề dưới cội cây, thị hiện đủ loại thần thông, khởi các loại biến hóa, hiện các loại thân, ở các loại chúng hội: hoạc ở chúng hội đạo tràng của tất cả các đại bồ-tát, hoặc ở chúng hội đạo tràng của các Thanh Văn và Bích Chi Phật, hoặc ở nơi chúng hội đạo tràng của Chuyển Luân Thánh Vương, tiểu vương quyến thuộc, hoặc ở nơi chúng hội đạo tràng của các Sát-lợi và Bà-la-môn, trướng giả, và cư sĩ, cho đến ở nơi chúng hội đạo tràng của thiên long bát bộ, nhân, phi nhân, vân vân. Ở nơi các loại chúng hội như thế, dùng viên mãn âm, như sét lớn chấn động, tùy theo sở thích, thành thục chúng sinh, cho đến khi thị hiện nhập Niết-bàn. Tất cả những thứ này tôi đều học theo, như Thế Tôn Tì-lô-xá-na hiện giờ, như thế trong các Phật sát tận pháp giới, mười phương hư không giới trải suốt ba thời, tất cả Như Lai nhiều như vi trần cũng đều như thế, trong mỗi niệm, tôi đều học theo. Hư không giới như vầy tận, chúng sinh giới tận, chúng sinh nghiệp tận, chúng sinh phiền não tận, sự tùy học này của tôi không có cùng tận, niệm niệm tương tục, không có gián đoạn, thân, ngữ, và ý nghiệp không hề mệt mỏi.

Hòa Thuận Chúng Sinh

Tận pháp giới, mười phương hư không giới, sở hữu chúng sinh chủng chủng sai biệt, gọi là: noãn sinh, thai sinh, thấp sinh, hóa sinh, hoặc có loài dựa vào đất, nước, lửa, gió mà sinh; hoặc có loài dựa vào hư không và thảo mộc mà sinh. Đủ loại sinh linh, đủ loại sắc thân, đủ loại hình trạng, đủ loại tướng mạo, đủ loại thọ lượng, đủ loại tộc loại, đủ loại danh hiệu, đủ loại tâm tính, đủ loại tri kiến, đủ loại dục lạc, đủ loại ý hành, đủ loại uy nghi, đủ loại y phục, đủ loại ẩm thực, sống ở các loại thôn danh, tụ lạc, thành ấp, cung điện, cho đến tất cả thiên long bát bộ, nhân, phi nhân, vân vân, không chân, hai chân, bốn chân, nhiều chân, có sắc, vô sắc, hữu tưởng, vô tưởng, không hữu tưởng, không vô tưởng, các loài như thế, tôi đều theo đó tùy thuận mà chuyển. Đủ loại thừa sự, đủ loại cung dưỡng, như kính cha mẹ, như phụng sư trưởng, cùng A-la-hán cho đến Như Lai, đều không dị biệt. Đối với những người khổ bệnh, làm lương y, đối với những người lạc đường, chỉ họ lối đi đúng, trong đêm tối ám làm ánh sáng, đối với những người bần cùng, giúp họ được lại tài sản. Bồ-tát bình đẳng nhiêu ích tất cả chúng sinh. Tại sao vậy? Bồ-tát nếu có thể tùy thuận chúng sinh, ắt lấy tùy thuận cúng dường chư Phật, nếu với chúng sinh tôn trọng thừa sự, ắt lấy tôn trọng thừa sự Như Lai. Nếu làm cho chúng sinh sinh hoan hỉ, ắt cũng làm cho tất cả Như Lai hoan hỉ. Tại sao vậy? Bởi vì chư Phật Như Lai lấy đại bi tâm làm thể. Bởi vì do nơi chúng sinh khởi đại bi, do nơi đại bi sinh Bồ-đề tâm, nhân bồ-đề tâm thành chính giác. Ví dụ như trong bãi sa mạc có đại thụ vương, nếu gốc có được nước, cành lá, hoa quả, tất cả đều xum xuê. Bồ-đề thụ vương nơi khoáng dã của sinh tử cũng thế. Tất cả chúng sinh là thân cây, chư Phật Bồ-tát là hoa quả, lấy nước đại bi nhiêu ích chúng sinh, ắt có thể thành tựu A-nậu-đa-la-tam-miệu-tam-bồ-đề (anuttara-samyak-sambodhi/vô thượng chính đẳng chính giác). Cho nên Bồ-đề thuộc về chúng sinh, nếu không có chúng sinh, tất cả các Bồ-tát rốt cuộc không thể thành vô thượng chính giác được. Cho nên Bồ-tát phải hiểu rõ điều này. Vì tâm bình đẳng đối với chúng sinh, cho nên có thể thành tựu đại bi viên mãn, dùng đại bi tâm tùy thuận chúng sinh, cho nên có thể thành tựu cúng dường Như Lai. Bồ-tát tùy thuận chúng sinh như vầy, hư không giới tận, chúng sinh giới tận, chúng sinh nghiệp tận, chúng sinh phiền não tận, sự tùy thuận này của tôi không có cùng tận, niệm niệm tương tục, không có gián đoạn, thân, ngữ, và ý nghiệp không hề mệt mỏi.

Hồi Hướng Tất Cả

Khởi từ kính lễ cho đến tùy thuận, tất cả công đức có được hồi hướng cho tất cả chúng sinh tận pháp giới, hư không giới, nguyện khiến chúng sinh thường đắc an lạc, không có các bệnh khổ; muốn làm ác pháp đều không thành được, các thiện nghiệp tu đều nhanh chóng thành tựu; đóng kín tất cả các con đường ác, mở rộng chính lộ của nhân thiên Niết-ban. Nếu như chư chúng sinh vì tích tập các ác nghiệp, tất cả các khổ quả nặng nề tạo ra tôi xin chịu thay; khiến các chúng sinh ấy đều được giải thoát cứu cánh thành tựu vô thượng bồ-đề. Bồ-tát tu hồi hướng như vầy, hư không giới tận, chúng sinh giới tận, chúng sinh nghiệp tận, chúng sinh phiền não tận, hồi hướng này của tôi không có cùng tận, niệm niệm tương tục, không có gián đoạn, thân, ngữ, và ý nghiệp không hề mệt mỏi.

Rồi Phổ Hiền Bồ-tát kết luận, “Thiện nam tử, đây là thập đại nguyện của Bồ-tát Ma-ha-tát.”

Kính Lễ Chư Phật

Xưng Tán Như Lai

Quảng Tu Cúng Dường

Sám Hối Nghiệp Chướng

Tùy Hỉ Công đức

Thỉnh Chuyển Pháp Luân

Thỉnh Phật Trụ Thế

Học Theo Gương Phật

Hòa Thuận Chúng Sinh

Hồi Hướng Tất Cả

Thực hành liên quan

HƯỚNG DẪN THIỀN TẬP

THÔ TÂM DỤNG & MIÊN MẬT DỤNG

Thiền Quan Sách Tấn

THẠCH SƯƠNG THẤT KHỨ