ĐỘNG SƠN Ý TỔ
Động Sơn nói: Đợi nước trong động này chảy ngược sẽ nói cho ông
THÙY
📢 Ngài Đan Hà dạy chúng:
Kỵ nhất là nói rõ, cơ quí ở điểm dung hợp nhau.
Tuy là vốc nước không nhỏ giọt, nhưng đâu biết một giọt khó còn.
Bên ngoài tuy tỏ ra dứt khoát, bên trong còn mơ hồ.
Lại biết hỏi đáp có chỗ hòa hợp với nhau chăng
CỬ - BẢN TẮC:
📢 Ngài Đầu Tử cử:
Tăng hỏi ngài Động Sơn 1: “Thế nào là ý tổ sư từ tây sang?”
Ngài Động Sơn nói: “Đợi nước trong động này chảy ngược, ta sẽ nói cho ông”
BÌNH XƯỚNG
📢 Ngài Đầu Tử dẫn:
Thiền sư Lương Giới Ngộ Bổn ở Động Sơn, Quân Châu.
Thuở nhỏ, Sư từng theo Thầy tụng kinh Bát Nhã. Đến đoạn không có mắt, tai, mũi, lưỡi, thân, ý; Sư sờ tay lên mặt hỏi Thầy, “Con có mắt tại mũi lưỡi thân ý, vì sao trong kinh nói không?”.
Sư phụ ngạc nhiên thấy lạ bảo, “Ta không phải thầy của ông”.
Sư phụ hướng dẫn Sư đến xuất gia với Thiền sư Lễ Mặc núi Ngũ Duệ.
Năm 21 tuổi Sư đến Tung Sơn thọ giới cụ túc. Sư du phương.
Ban đầu đến yết kiến ngài Nam Tuyền gặp ngày cúng Mã Tổ.
Ngài Nam Tuyền hỏi đại chúng: “Hôm giỗ Mã Tổ không biết Ngài có đến chăng?” Chúng im lặng.
Ngài Động Sơn bước ra thưa: “Đợi có bạn thì đến”
Ngài Nam Tuyền nói: “Ông này tuy là hậu sanh, rất chịu rèn luyện”
Ngài Động Sơn thưa: “Hòa thượng chớ biến người hiền thành kẻ tặc”.
Sư tham vấn ngài Quy Sơn, luôn được khen ngợi. Sau nương ngài Vân Nham, thọ nhận đạo bí truyền.
Đời Đường cuối niên hiệu Đại Trung (840), Sư giáo hóa độ chúng ở núi Tân Phong.
Sau, Sư giáo hóa hưng thạnh ở Dự Chương Cao An; phương tiện mở ra Ngũ Vị, tiếp độ được cả ba căn cơ, xiển dương tông phong, giáo hóa khắp muôn loài.
Tung bảo kiếm diệt sạch rừng kiến chấp. Phối hợp thiền cơ nhiệm mầu hoằng dương thông suốt cắt đứt muôn mối không thấu nghĩa.
Sư còn thông hiểu ý chỉ của Tào Sơn, xướng Gia Du thần kì, hợp với đạo Quân Thần, Chánh Thiên hỗ trợ nhau.
Đó là nguyên nhân huyền phong của Động Sơn truyền bá khắp thiên hạ.
Tông Tượng các nơi đều tông kính Ngài, cho nên gọi là Tông Tào Động, Ngài là Sơ Tổ của tông này.
Vị Tăng này là một nạp tử thông đạt, đã nghiên cứu kỹ nghĩa nhiệm mầu bất truyền của Tổ Đạt Ma, thế nên hỏi.
Nhưng đâu biết rằng lúc chưa mở miệng đã qua lâu rồi.
Ngài Động Sơn đáp như thế là đã trả lời cho ông ấy chưa?
Người thông minh qua cuộc đối đáp trên thì biết được tung tích, đâu cần phân tích nhiều thêm phiền.
Bàng cư sĩ nói với cô Linh Chiếu: “Thấy trên từng ngọn cỏ, ý Tổ Sư rõ ràng”
Cô Linh Chiếu nói: “Bố nói chi những lời này”
Bàng cư sĩ nói: “Con nói thế nào?”
Cô Linh Chiếu thưa: “Trên trăm đầu ngọn có, sáng tỏ ý Tổ Sư”
Cư Sĩ cười.
Nếu hội được như thế, không chỉ có sông nước chảy ngược, chấp nhận cho ông sóng dâng ngập trời.
Nếu không đạt được như vậy, thì hãy xuống dưới thác nước tiếp nhận,
TỤNG CỔ
Nguồn xưa không nước trăng đâu hiện.
Dòng tây cao ngất phân một nhánh.
Thôi hỏi Thông Lãnh, mộng Hùng Nhĩ.
Chở luận sân tuyết, xuân Thiếu Lâm.
BÌNH XƯỚNG
📢 Ngài Lâm Tuyền nói:
Kinh Kim Quang Minh bản cổ, kệ ghi
Pháp thân chơn Phật như hư không
Thuận chúng sanh biện bình như trăng trong nước.
Tuy nguồn xưa không nước, nhưng phải biết chánh phái có mạch. Chớ hỏi trăng sáng có từ đâu, chỉ biết ánh sáng ấy chiếu khắp. Đã biết từ Tây truyền sang, nay đã khắp nơi chốn đông độ.
Đến Sơ Tổ Bồ Đề Đạt Ma được pháp ở Thiên Trúc, về sau giáo hóa độ sanh ở Trung Hoa.
Nhà Lương năm đầu niên hiệu Đại Thông (527), ngày 21 tháng 9 Ngài đến Quảng Châu.
Mùng một tháng 10 đến Kim Lăng gặp vua Lương Võ Đế, vua không có cơ duyên khế ngộ.
Ngày mười chín Tổ ra khỏi Kim Lăng.
Ngày 23 tháng 11 đến Lạc Dương thời Hậu Ngụy, đúng với lời huyền ký, Ngài ngồi diện bích chín năm.
Gặp Nhị Tổ cầu pháp, đứng trong tuyết chặt tay, thuyết pháp an tam rồi, Ngài truyền y pháp.
Ngài đến chùa Vũ Môn Thiên Thánh, tịch sau Tổ Bát Nhã Đa La 72 năm, vua Lương Võ Đế làm bia ghi:
Năm thứ hai niên hiệu Đại Đổng (536) nhà Lương ngày 5 tháng 12 năm Bính Thìn, tịch ở Vũ Môn Lạc Châu.
Tổ Thọ 150 tuổi an táng ở phía đông sườn núi Hùng Nhĩ, vào năm thứ ba Thiên Bình nhà Đông Ngụy.
Đầu niên hiệu Nguyên Tượng (538) Tống Vân đi xứ từ Tây Vực về, gặp Tổ Đạt Ma tại Thông Lãnh, một chiếc hài về Tây.
Đức Vua nghe điều này ra lệnh mở kim quan, chỉ thấy một chiếc hài.
Đã biết sanh tử niết bàn như giấc mộng đêm qua, thế đâu ngại đứng dưới tuyết làm nảy lại mầm non chốn này, khi xuân đã về.
Ôi!
Từ lúc tiếp nối cây không rễ,
Năm cánh lưu truyền mãi đến nay.
NGUỒN
✨ …